بامبو

بامبو یکی از مصالح ساختمانی است که عمدتا در سبک‌های طراحی داخلی آسیایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این متریال حتی از فولاد هم قوی‌تر و بادوام‌تر بوده و در انواع و رنگ‌های گوناگونی موجود می‌باشد. همچنین یکی از راه‌های ارزان قیمت افزودن عنصر چوبی به دکوراسیون، استفاده از بامبو است. امروزه، تقاضا برای استفاده از مصالح پایدار در طراحی داخلی رو به افزایش است. زیرا بامبو گیاهی با رشد سریع است و به کاهش جنگل‌زدایی کمک می‌کند. بنابراین، استفاده از بامبو راه حلی نوین برای افرادی است که می‌خواهند ردپای اکولوژیکی را در معماری و طراحی داخلی کاهش دهند. در این مقاله به معرفی کامل بامبو و مصارف آن در طراحی داخلی می‌پردازیم.

بامبو چیست؟

بامبو یک نوع چوب نیست بلکه نوعی گیاه کوه‌پایه‌ای است که معمولا در دامنه کوه‌ها و تپه‌ها می‌روید؛ زیرا این گیاه به رطوبت بالا نیاز دارد. این نوع گیاه در میان گیاه‌شناسان به نی خیزران معروف است و بیش از 1400 نوع مختلف دارد. برخی از انواع بامبو بین 10 تا 15 سانتی‌متر رشد می‌کنند درحالی‌که برخی از انواع دیگر تا 40 متر هم رشد دارند. ساقه‌های بامبو در یک دوره رشد خود به حداکثر عرض و ارتفاع می‌رسند و در صورتی که بریده نشوند، شاخه‌های جدیدی از آن‌ها جوانه می‌زند. همین تنوع و گوناگونی، بامبو را به یک ماده مناسب برای مصارف مختلف  تبدیل می‌کند. همچنین این ماده به دلیل دوام و ساختار سبک وزن آن، ارزشمند و محبوب است. به طور معمول، بهترین نوع بامبو در مناطق بومی آسیای جنوب شرقی موجود است، با این حال این گیاه در برخی کشورهای دیگر جهان همچون ایالات متحده، ژاپن، بخش‌هایی از استرالیا و هندوستان، بخش‌هایی از آفریقا و امریکای جنوبی و به طور کلی مناطق جزیره‌ای و گرمسیری رشد می‌کند.

فرایند تولید قطعات بامبو

در ابتدا ساقه‌های 4 تا 5 ساله بامبو که دارای ارتفاع 15 الی 20 متر و قطر 25 الی 30 سانتی‌متر هستند، به روش‌‌ها و ابعاد مختلفی قطعه قطعه می‌شوند. قسمت‌های پایینی که دیواره‌ی ضخیم تری دارند برای کف‌سازی مناسب تر هستند. قسمت‌های مرکزی در تولید پارکت بامبویی کاربرد دارند. قسمت‌های بالایی نیز برای سایر محصولاتی استفاده می‌شوند که به خواص مکانیکی خاصی نیاز ندارند.

در مرحله بعدی، قطعه‌هایی که رنگ طبیعی آنها تغییر نمی‌کند، در محلول H2O2 در دمای 90-85 درجه سانتیگراد به مدت تقریباً چهار ساعت غوطه ور می‌شوند. از سوی دیگر، لت‌ها تحت یک فرایند حرارتی، رنگ کربنی را حفظ می‌کنند. هر دوی این فرآیندها به منظور پاکسازی بامبو از تمام مواد مغذی، قندها و حشرات است. پس از گذشت یک هفته، نوارهای بامبو به سطح رطوبت زیر 10% می‌رسند و با محیط سازگار می‌شوند. در گام بعدی قطعه‌هایی که خشک شده‌اند به مدت ده دقیقه توسط چسب مخصوص و فشار هیدرولیک به هم چسبانده می‌شوند. بامبوها اگر پس از بریده شدن در دمای بالای 150 درجه سانتیگراد حرارت داده شوند قابل خم شدن می‌شوند و حتی پس از سردشدن و خشک‌شدن هم این شکل را حفظ می‌کنند.

مزایا و معایب بامبو

بامبو مصالحی است که معایب بسیار کمی در برابر مزایای آن دارد. از معایب اصلی بامبو تنها می‌توان به مقاومت عرضی کم و خطر آتش‌سوزی بالا اشاره کرد. مزایای بامبو به شرح زیر است:

انعطاف پذیری: بامبو بدون شکستن خم می‌شود. به دلیل انعطاف پذیری، از آن به‌عنوان یک مصالح مقاوم در برابر زلزله در مناطق زلزله‌خیز استفاده می‌شود. این ماده به جای خرد شدن با نیروی خارجی خم می شود و می تواند به حالت اولیه خود بازگردد.

ماندگاری: بامبو در کنار انعطاف‌پذیری طولانی مدت، ماندگاری زیادی دارد. نسبت به چوب کمتر مستعد تاب خوردگی است گزینه‌ی مناسبی برای اقلیم مرطوب می‌باشد و همچنین استفاده از سیلر دوام و پایداری بیشتر بامبو را تضمین می‌کند.

افزودن بافت به فضا: افزودن بامبو با ترکیبی از میله‌های استوانه‌ای و خطوط براق به دیوارها، سقف‌ها، کف‌ها، مبلمان و موارد دیگر نوعی بافت را اضافه می‌کند. همچنین بامبو می تواند تغییری مدرن با حال و هوای روستیک را در یک سبک کلاسیک ایجاد کند.

انرژی پایدار: این گیاه حتی در مصارف خارج از ساختمان نیز مزایایی دارد. بامبو به اندازه زغال‌سنگ سنتی انرژی تولید می‌کند، اما این کار را با کارایی بیشتری انجام می دهد. بامبو خاکستر بسیار کمتری نسبت به زغال‌سنگ ایجاد می‌کند که موجب سهولت در دفع آن پس از سوختن می‌شود. زغال چوب بامبو نیز برخلاف زغال‌سنگ معمولی، هیچ گوگردی از خود منتشر نمی‌کند.

کاربرد بامبو در طراحی داخلی

بامبو در طراحی داخلی یک ماده خام بسیار کارآمد است که در دکوراسیون خانه مورد استفاده قرار می‌گیرد. بامبو ماده ای تجدیدپذیر، سازگار با محیط زیست و بادوام است که در زمینه طراحی داخلی به خوبی شناخته شده است. امروزه رویکرد اصلی در تمام حوزه‌ها به خصوص معماری و طراحی داخلی رویکرد پایداری می‌باشد و بامبو یکی از مصالح مورد استفاده در راستای دستیابی به پایداری است. بامبو استحکام کششی بالاتری نسبت به فولاد دارد، بادوام و پایدار است، نگهداری از آن آسان و استفاده از آن ایمن و بی‌خطر است. علاوه بر این‌ها، سیلرها نیز می‌توانند با ایجاد خاصیت ضدآبی، موجب افزایش عمر محصولات بامبو شوند.

کف‌پوش، دیوارپوش و سقف بامبو

بامبو به طور گسترده‌ای به‌عنوان کف‌پوش در طراحی داخلی مورد استفاده قرار می‌گیرد. کفپوش بامبو محکم و بادوام است و در عین حال شیک است که طرفداران بسیاری دارد. سقف یکی دیگر از اجزای فضا است که در آن می‌توان از بامبو استفاده کرد. سقف بامبو شیک، ظریف و بادوام است. ویژگی مهم سقف بامبو این است که می توان آن را به هر طرح، شکل و فرمی تبدیل کرد.

قفسه‌های بامبو

همانطور که اشاره کردیم، بامبو یک ماده تجدیدپذیر است که برای ساخت دکورهایی همچون قفسه استفاده می شود. همانطور که در بالا ذکر شد، بامبو در طراحی داخلی یک ماده بادوام است که می تواند به هر شکل مناسبی شکل بگیرد و قفسه های بامبو یکی از دکوراسیون منتخب در بین طراحان هستند.

در و پنجره و نرده‌ها

برای ایجاد حس گرمسیری در فضای داخلی می توان از بامبو در طراحی در و پنجره‌ها استفاده کرد. نرده‌های بامبو به دلیل دوام و سازگاری با محیط زیست در سراسر جهان کاربرد دارند. انواع مختلفی از نرده‌های بامبو وجود دارند؛ از جمله: بامبو طبیعی، بامبو سیاه، بامبو قهوه‌ای و بامبو سوخته.

مبلمان بامبو

مبلمان‌های ساخته شده از بامبو برای فضاهای داخلی و خارجی جذاب و باکیفیت هستند. در ساخت بسیاری از گزینه‌های مبلمان مانند تخت، صندلی، میز، جاکفشی و حتی ظروف هم امروزه از بامبو استفاده می‌شود. همچنین فرش‌های بامبو هم بادوام و هم با محیط زیست سازگارند. این فرش‌ها در رنگ‌های متنوعی عرضه می‌شوند تا با بسیاری از تم‌های رنگی مطابقت داشته باشند.

محافظت از بامبو

به منظور محافظت از بامبو در برابر پوسیدگی و آسیب دیدگی چند نکته حائز اهمیت است. ابتدا اینکه چون بامبو یک گیاه طبیعی است مسلما از دید حشرات مانند موریانه‌ها پنهان نمی‌ماند. یکی از راهکارهای محافظت از گیاه بامبو و هر وسیله‌ی ساخته شده از بامبو آغشته کردن آن به ماده شیمیایی به نام “بور” است تا از آسیب و نفوذ سایر حشرات جلوگیری شود. ماده شیمیایی بور به خاطر ترکیب ماده بوراکس و اسید بوریک حشرات مزاحم را از بین می برد. از دیگر موارد مراقبت از بامبوها خشک نگه داشتن آنها است. زیرا خیسی و رطوبت موجب پوسیدگی قارچی در بامبوها می‌شود. راه‌کارهای مهم خشک نگه‌داشتن بامبو عبارتند از:  1. می‌توانیم سازه بامبو را مقداری بالاتر از سطح زمین قرار دهیم تا رطوبت زمین به آن منتقل نشود. 2. از غشاهای ضد رطوبت استفاده نماییم. 3. داشتن برآمدگی مناسب از سقف 4. برای دیوارها از پوشش های ضد آب و عایق استفاده نماییم.