استفاده از مواد بازیافتی در طراحی داخلی

مواد بازیافتی، رهیافتی به سوی پایداری

براساس گزارش گروه بانک جهانی، سالانه حدود ۲.۰۱ میلیارد تن زباله جامد شهری در جهان تولید می شود که حدود 33 درصد از آن به روش‌های غیر استاندارد زیست محیطی مدیریت می‌شود. پس از مواد غذایی و سبز، مهمترین منابع اصلی تشکیل دهنده زباله های جامد شهری به ترتیب عبارتند از: کاغذ و مقوا(17%)، پلاستیک(12%)، چوب(5%).

همانطور که میدانیم، امروزه رویکرد پایداری یک رویکرد جهانی می‌باشد. از همین رو، معماران و طراحان می‌کوشند تا در پروژه‌های خود شامل طراحی داخلی و بیرونی، مواد بازیافتی و موادی که مورد بهره‌برداری مجدد قرارگرفته‌اند را به کار ببرند. بنابراین در معماری، مصالح نوین و متعددی در جهت نیل به مسکن کم درآمد وجود دارد که این امر منجر به تحقق پایداری می‌شود. تاکنون استفاده مجدد از مواد بازیافتی در ساخت ساختمان‌ها را بررسی کرده‌ایم، و اکنون می‌خواهیم بررسی کنیم که پایداری چگونه در فضای زیستی ما تحقق می‌یابد.

چه موادی بیشتر قابل بازیافت است؟

مواد بازیافت‌پذیر موادی هستند که با بکارگیری برخی روش‌ها مجددا، در صنایع دیگر قابل استفاده هستند. امروزه فولاد به‌عنوان بازیافت‌پذیرترین ماده شناخته شده‌است. این ماده از اتومبیل‌ها، قوطی‌ها، لوازم خانگی و مصالح ساختمانی مجددا استخراج، ذوب و بازیافت می‌شود. آیا تا به حال اصطلاح “چوب احیا شده” را شنیده‌اید؟ این نوع چوب همان چوبی است که پس از تخریب ساختمان‌ها در مجاورت هوا خشک شده و با چوب بکر باقی می‌ماند. چوب احیا شده دارای تاریخچه و ویژگی‌هایی است که بکارگیری آن در طراحی داخلی یک فضا، حال و هوای خاصی را در آن فضا ایجاد می‌کند. در یک جمله می‌توان گفت که چوب بازیافتی قبلاً وظیفه خود را در زندگی دیگری به انجام رسانده‌است و اکنون به عنوان چوب قدیمی مجددا مورد بهره برداری قرار می‌گیرد. چوب احیا شده به دلیل الیاف آن قوی تر از چوب بکر است که آن را به یک مصالح ساختمانی عالی و بادوام و قابل اعتماد تبدیل می‌کند.

The Hotel Hotel Lobby, March Studio

Hotel Hotel

در استرالیا هتل Hotel توسط یک تیم۵۰ نفره متشکل از هنرمندان، سازندگان و طراحان احداث شد. یکی از طراحان مسئول توسعه‌ی هتل، استودیو مارچ نام داشت و هدف اصلی آنها بکارگیری مواد بازیافتی در طراحی و ساخت هتل بود. استودیو مارچ بیش از ۵۰۰۰ طول چوب بازیافتی را به طور ماهرانه‌ای در طراحی لابی هتل بکار بردند و برنده جایزه طراحی داخلی در سال ۲۰۱۵ شدند. آن‌ها بیش از ۵۰۰۰ قطعه چوب احیا شده را که توسط میله‌های فولادی در سرتاسر سقف و دیوارها ثابت شده بودند، مورد استفاده قرار دادند. در آخر از چوب‌های باقی‌مانده،تیرهای چوبی ساخته و در نما و روند ساخت از آن‌ها استفاده شد که عظمت و هویت چوب احیا شده را به نمایش می‌گذاشت.

Paola Calzada Arquitectos, Flatpack Furniture

استودیوی مارس برای طراحی لابی هتل برنده جایزه طراحی داخلی ۲۰۱۵ شد.

یک گروه معماری مکزیکی به نام Paola Calzada Arquitectos که از بطری‌های پلاستیکی بازیافتی و والکرومات الیاف چوب، مبلمان و بسته بندی تخت تولید می‌کنند. مبلمان‌های تولید شده توسط این شرکت یا از بطری‌های پلاستیکی ۱۰۰٪ بازیافتی است و یا از چوب جنگل‌های پرتغال که دارای گواهی پایداری هستند، برداشت می‌شود. خط تولید آنها Luken نام‌دارد و مجموعه‌ای از صندلی‌ها، میز و میز کودک را تشکیل می‌دهد که بدون استفاده از چسب و میخ مونتاژ می‌شوند. زیرا تخته‌های پلاستیکی و پانل های والکرومات برای تشکیل صندلی‌ها و میزها در کنار هم قرار می‌گیرند.

همانطور که در ابتدا اشاره کردیم، پلاستیک‌های بازیافتی یکی از مهمترین گروه زباله‌های جامد شهری در جهان را تشکیل می‌دهند. این مواد غیرقابل تجزیه، آسیب‌های زیست محیطی فراوانی به همراه دارند که منجر به تهدید حیات کره زمین میشود. بنابراین، طراحان و معماران در تلاش‌اند تا با استفاده مجدد از این ماده، به طرح‌های خود اعتبار بخشند و در عین حال به محیط زیست کمک کنند.

Plastic Stone Tiles – The Nature of Waste, Enis Akiev

سنگ پلاستیک، به‌عنوان مصالح نوین

انجمن زمین شناسی آمریکا گزارشی مبنی بر کشف یک “سنگ” جدید به نام پلاستی گلومرات ارائه داد. این گزارش نشان داد که گرمای ناشی از فوران آتشفشانی در جزیره هاوایی، موجب ذوب شدن زباله‌های پلاستیکی و مواد طبیعی اطراف مانند ماسه، سنگ و گدازه‌ها شده و منجر به تشکیل این سنگ جدید می‌شود. انیس آکیف با الهام از این گزارش تصمیم گرفته‌است که “سنگ” پلاستیکی خود را در خانه بسازد. وی سپس به این نتیجه رسید که اگر ما نتوانیم از شر زباله‌های پلاستیکی خلاص شویم (زیرا، به طور جدی، راهی برای فرار از آن وجود ندارد) حداقل می‌توانیم از آن برای ایجاد چیزی زیبا استفاده کنیم.

اخیراً، طراحان دو هدف را دنبال می‌کنند: استفاده از پلاستیک بازیافتی در پروژه‌های خود و جایگزینی آن با مصالحی که موجب تخریب محیط زیست می‌شوند. زیرا عمر پلاستیک بین ۱۰ تا ۵۰۰۰ سال است و در برابر ساییدگی و پارگی مقاومت بالایی از خود نشان می‌دهد.

آکیف توانست سنگ‌های پلاستیکی را با شبیه سازی از فرآیند طبیعی تشکیل آن‌ها یعنی قرارگیری در معرض حرارت و فشار توسعه دهد. او زباله‌های پلاستیکی خانگی را بر مبنای رنگ آن‌ها جمع‌آوری کرده، پس از تمیز کردن، آن‌ها را ذوب می‌کند و به شکل نهایی فشرده می‌سازد. این فرآیند به تولید کاشی‌های رنگارنگ و زیبا می‌انجامد که در طراحی داخلی جایگزین مناسبی برای کاشی‌های سنگی هستند.

Apartamento ready-made, azab

تغییر کاربرد مواد و مصالح

گروه معماری AZAB بر مفهوم فضاهای تقسیم شده در طراحی آپارتمان تاکید داشتند. آن‌ها به دنبال یک رویکرد بازتر در معماری بودند و آن را به مصالح مورد استفاده در فضاهای داخلی نیز گسترش دادند. بعنوان مثال سنگ مرمرهای بازیافتی Marquina که قبل از بازسازی در آشپزخانه به‌کار رفته بود را در کف سازی دیگر فضاهای آپارتمان استفاده کردند. این رویکرد، اگرچه موجب محدودیت در مصالح ساختمانی مورد استفاده آن‌ها شد اما در نهایت طعم و رنگ بیشتری را به طراحی جسورانه‌ی آن‌ها اضافه کرد. این اقدام گروه Azab ممکن است موجب تغییر در نگرش سایر طراحان و معماران شود و آن‌ها را تشویق کند به جای وارد کردن موارد جدید، از مواد موجود در سایت ساختمان استفاده کنند.

Tomomi Takano ©

تغییر شکل مصالح قدیمی

ناتاشا پرکوویچ در ساخت مجموعه مبلمان نخل روغن بازیابی شده‌ی خود، استفاده دیگری از زباله های صنعتی و کشاورزی را به نمایش می‌گذارد. وی ضایعات فیبری که در کارخانه‌های روغن نخل تولید میشد را در ساخت لامپ‌ها، صندلی‌ها و حتی بشقاب‌های سه‌بعدی بکار میبرد. ناتاشا پرکوویچ نوعی ماده کامپوزیتی را از ترکیب محصولات جانبی فیبری با پلی لاکتیک اسید (یک پلاستیک زیستی ساخته شده از اسید لاکتیک) تولید کرد و از آن در ساخت صندلی استفاده کرد. این ماده کامپوزیت بعدها به عنوان یک ماده چاپ سه بعدی هم استفاده شد. او معتقد است استفاده از قالب‌گیری تزریقی برای ساختن صندلی از چاپ سه‌بعدی آسان‌تر خواهد بود. ناتاشا پرکوویچ در حال ارائه یک نمونه اولیه از چیزی است که در آینده چهره‌ی طراحی داخلی را تغییر می‌دهد.

Maunu Residence, Fung + Blatt Architects

مصالح بازیافتی اصالت دارند!

نمونه دیگری از معماری با استفاده از مواد بازیافتی وجود دارد. در ساخت عمارت Maunu عمدتا از مواد بازیافتی همچون شیشه، ایرانیت، فولاد و چوب قرمز بهره‌گیری شده‌است. فضای داخلی اقامتگاه به دلیل استفاده از چوب قرمز کاملاً گرم است. همانطور که در عکس بالا مشاهده‌ می‌شود، چوبی که مورد استفاده مجدد قرار گرفته به طراحی داخلی عمق می‌دهد زیرا هویت این چوب ناشی از استفاده در طول زمان به دست آمده است و یک طراح نمی‌تواند این هویت را در چوب بکر پیدا کند.

Urban Retreat, Interface

پروژه دیگری به نامUrban Retreat که توسط شرکت اینترفیس انجام شده، یک طراحی ظریف است که طبیعی، خنثی و قطعا سازگار با محیط زیست است. هدف اینترفیس برانگیختن روح یک جنگل قدیمی بود که با استفاده از خزه و سنگ‌های پوشیده از گلسنگ تحقق یافت. مواد به‌کار رفته در ساخت این آپارتمان حدود 79 تا 81 درصد بازیافت شده و 35 درصد از آن مواد بازیافتی پس از مصرف هستند.

کلام آخر

در آخر می‌توان گفت که در این مقاله از زاویه نزدیکتر به ارتباط طراحی داخلی و مواد بازیافتی نگاه کردیم. هر زمان که معماری با پایداری هم‌سو شود، تمام محدودیت‌های پیش روی معماری از بین می‌رود. در این مقاله مزایای استفاده از مواد بازیافتی پایدار در معماری بررسی و مشخص شد که دلیل استفاده از آن‌ها فراتر از تاثیرات زیست محیطی است. مواد بازیافتی دارای روح و هویت هستند. آنها قبلاً هدف دیگری را در زندگی پیشین خود انجام داده‌اند و از طریق استفاده مجدد یا بازیافت آن‌ها، این مواد در حالی که تاریخچه خود را حفظ می‌کنند، زندگی دیگری را نیز تجربه می‌کنند.